Een goed voorbeeld?

Hoe wil ik zijn? Welke keuzes maak ik? En hoe houd ik het vol?

GOED ZIJN en GOED DOEN: het kán

Wil ieder mens een goed mens zijn? Ik denk van wel. Ik hoop van wel. Ik geloof dat ieder mens idealen heeft en daarnaar zou willen leven. Ik wéét dat ik zelf niet kunnen leven zonder idealen. Voor de volledigheid: nee, ik denk niet dat het mij lukt. Tekortschieten hoort bij ons bestaan – dat is ons noodlot. Maar leven zonder in ieder geval te blijven probéren … ik moet er niet aan denken. De waarde zit in de worsteling.

Natuurlijk zijn er verschillen in idealen. Inspiratie kan komen uit een godsdienst, uit een ideologie, uit ervaringen, uit inspirerende voorbeelden of vertellingen. Ikzelf ben enthousiast over Jezus van Nazareth. Maar ik weet dat voor andere mensen de inspiratie ergens anders vandaan komt – daar gaat het niet over. Waar het over gaat, is wat je inspiratie met je doen: een goed mens willen zijn – een mens die andere mensen helpt, steunt, betekenis heeft voor hun ontwikkeling. De goede dingen willen doen – dingen die goed zijn voor mensen, voor de wereld, voor vrede. Een goed en zinvol leven willen leiden – verantwoording nemen voor je daden, consequenties onder ogen zien, dienstbaar en betekenisvol zijn. Proberen om ook andere mensen te helpen om een goed mens te zijn. Die keuzes bedoel ik.

Toch is het voor mij wel duidelijk: een ideaal is niet voldoende om ‘goed’ te blijven doen. Ik trap makkelijk in de valkuil van alledaags leven: bezig zijn met wat ík nodig heb, met mijn behoeften en mijn gemak. Wat we nodig hebben zijn voorbeelden. Mensen om ons heen die inspireren, die laten zien hoe de goede keuzes in de praktijk kunnen gaan. Hoe je het volhoudt, als het lastig wordt. Hoe je goed kiest als je omgeving dat niet doet.

VOORBEELDEN

Voorbeelden bepalen heel sterk hoe wij ons gedragen. Zowel positief als negatief. Positief inspireren ze, geven aan hoe goede keuzes gemaakt kunnen worden, hoe je kunt volhouden, hoe je sterk kunt zijn in het opbouwend omgaan met mensen. Negatief inspireren ze ook, in het acceptabel maken van egoïsme, grofheid, oneerlijkheid, hebzucht, ongeïnteresseerdheid en soms daadwerkelijke kwaadaardigheid.

De kracht van negatieve voorbeelden zien we overal. Pestende kinderen hebben het niet zelf verzonnen: ze zien hoe volwassenen omgaan met elkaar. Op social media imiteert iedereen alle anderen in een ratrace naar beneden. Kunt u de voorbeelden bedenken van mensen die misbruik normaliseren, die agressie goedpraten, die diefstal acceptabel maken, die liegen en bedriegen en bedreigen tot onderdeel maken van ‘normaal mens-zijn’? Voorbeelden zijn krachtig! Mensen die de voorbeelden geven moeten zich dat realiseren.

Positieve voorbeelden hebben dezelfde kracht. Ze zijn lastiger op te noemen, want ze halen niet het nieuws en daardoor lijken ze afwezig. Maar ze zijn er. Ook bij de lezers hiervan. Die positieve voorbeelden hebben we heel hard nodig. Voor onszelf, voor elkaar, voor onze wereld.

We mogen ons niet verbergen achter drogredenen als ‘kijk eens naar die-en-die, die doet het zo slecht’. Wij zijn verantwoordelijk voor onze eigen keuzen, de keuzes van anderen maakt onze eigen keuze niet anders.

Dus: zoek het voorbeeld dat u inspireert voor het goede en volg dat na.

En wees een voorbeeld dat inspireert voor het goede en maak een verschil voor anderen.

Het ga u allen goed!